Toen ik laatst bij klanten was om hun huidige situatie op te nemen, viel mijn oog op de spullen op het dressoir: een lampje links en rechts op de hoek, wat spulletjes ertussen en drie schilderijtjes er midden boven. Het geheel zag er statisch en niet zo aantrekkelijk uit.  Jammer!
Samen hebben we het dressoir wat opgeschoven en de lampjes aan een kant naast elkaar gezet. Dit gaf meteen een heel ander beeld.

Symmetrie is de eenvoudigste manier om evenwicht, balans en daarmee een vorm van rust te creëren. Logisch dat mensen in de inrichting symmetrie aanbrengen: links en rechts naast de bank dezelfde lamp, links en rechts op de schoorsteenmantel of kast dezelfde kandelaar en ga zo maar door. Een symmetrisch geplaatste erker aan de gevel van een huis zet jou meteen op het symmetrische spoor: voor je gevoel moet de indeling daaromheen dan ook symmetrisch zijn.

Nadeel van symmetrie

Met zo’n symmetrische opzet  kom je vaak in de problemen, want je wilt of kunt die symmetrie niet helemaal doorzetten. Helaas is symmetrie star en statisch. Er is maar één manier om evenwicht te creëren. Dat is links hetzelfde doen als rechts. Zodra je er van afwijkt stoort het. Daardoor werkt symmetrie dwangmatig. Als je eenmaal symmetrisch bent begonnen dan is het moeilijk daar nog van af te wijken! En ergens zul je de symmetrie moeten verlaten, want een huis is nooit geheel symmetrisch.

Een voorbeeld

Als je bij de voordeur bijvoorbeeld links en rechts een plant hebt staan, dan is het al vervelend als de ene plant harder groeit dan de andere. De symmetrie wordt verstoord. Zet je beide planten aan één kant van de deur dan is het verschil in grootte geen enkel probleem. Zo werkt het ook met spullen op de schoorsteenmantel, de vensterbank, op de kast en rond een erker.

Het effect van symmetrie

Symmetrie heeft een sterk effect op de ruimtelijke beleving in een vertrek. In de symmetrische opzet staat namelijk één punt centraal. De as waarover de symmetrie wordt toegepast. Alle vormen werken samen naar dit middelpunt. Daardoor sluit je het gedeelte dat symmetrisch is als het ware af van de rest van de ruimte. Als je links en rechts van de bank dezelfde lamp plaatst, sluit je de bank op en staat hij minder in verbinding met de rest van de zithoek.
Een asymmetrische opzet biedt mogelijkheden om meer verbinding te maken met de hele ruimte.

Geen symmetrie, wat dan wel?

Andere vormen van balans en evenwicht geven meer vrijheid in de plaatsing van de spullen. Een zwaar element aan een wand links onder kan bijvoorbeeld door een of enkele elementen rechts boven in evenwicht worden gebracht. Als je een schilderij of decoratie boven de bank wilt hangen, hang het dan niet midden boven de bank. Je zult direct het verschil aan de wand en in de ruimte ervaren. Eerder heb ik al een videoblog gemaakt waarin ik dat demonstreer. Kijk het hier nog eens terug!
Op de foto hierboven zie je hoe we de symmetrische opzet van de erker hebben doorbroken door een verlaagd plafond toe te passen. En daardoor oogt het ook heel natuurlijk dat de tafel niet meer midden voor het raam staat, maar meer naar een kant is geschoven.

En in de keuken?

Zo zie ik ook geen enkele reden waarom keukenkasten symmetrisch opgesteld zouden moeten worden. Een keuken is nooit helemaal symmetrisch. Als je toch begint met symmetrie in de kastjes, dan wordt deze uit noodzaak al heel snel verlaten, waarmee het evenwicht weer wordt verstoord. Een niet symmetrische keuken geeft een grotere vrijheid van indeling en gebruik. En met even zoeken kan gemakkelijk een andere vorm van balans worden gevonden. Is het niet merkwaardig dat de verkopers in keukenzaken vaak symmetrie propageren?

Mijn advies voor jou

Symmetrie is de eenvoudigste manier om op de beperkte schaal waar je naar kijkt balans te maken, maar in een groter verband gaat de symmetrie meestal niet meer op! Al je iets verder kijkt, dan kun je ook op andere manieren evenwicht bereiken.
Hoe is dat in jouw huis? Gebruik jij (onbewust misschien) vaak symmetrie? En loop je dan op sommige plekken tegen problemen aan? Kijk dan eens met een frisse blik naar de ruimte en probeer een andere manier van evenwicht te vinden! Laat je in het commentaarveld hieronder weten waar jij de symmetrie hebt verlaten en wat het je heeft opgeleverd? Ik ben benieuwd!