Kijk als een kunstenaar!

Een kunstenaar weet: het onderwerp is minder van belang dan hoe je iets afbeeldt… Dus niet WAT maar WAAR je het ophangt heeft de grootste impact op het uiteindelijke resultaat!

Tikje naar links?

Je kent het wel: Je wilt iets ophangen en daarvoor moet een tweede persoon het object tegen de muur houden. Vanaf afstand kun je dan bepalen:
“een tikje naar links” of “een beetje hoger“.
Vind je dat niet vreemd? Het voorwerp dat je ophangt verandert niet door de positie aan te passen en toch kun je duidelijk zien dat het effect verandert door te schuiven op de wand. Dit is een belangrijk gegeven waar je bewust naar moet leren kijken.

Kijken als een kunstschilder

De meeste kunstschilders beginnen een (figuratief) schilderij met het maken van de achtergrond en werken daarna pas het onderwerp op de voorgrond uit. Zij weten dat het effect van het kunstwerk voornamelijk wordt bepaald door de compositie: de verdeling tussen de onderdelen in het 2-dimensionele vlak van het schilderij. Als je bewust naar die verdeling/compositie kijkt dan zie je dat statische schilderijen vaker het onderwerp in het midden van het schilderij hebben staan. Veel kunstenaars plaatsen het onderwerp juist uit het midden zodat een dynamischer effect ontstaat. Het onderwerp kan dan ook wat kleiner zijn.
Voor het ophangen van iets aan de muur thuis geldt hetzelfde: Je kunt een iets in het midden hangen (midden boven de bank of in het midden van de wand), maar het kan ook asymmetrisch! Dit geeft direct een ander effect en maakt dat je “kunstwerk” minder groot hoeft te zijn. Een schilderij neerzetten in plaats van ophangen geeft weer een geheel ander effect.

Meer leren van kunstenaars

In de vakantie was ik in Kopenhagen in het museum Ny Carlsberg Glypotek. Daar stond ook het grote werk “De Burgers van Calais” van Rodin. Een imposant bronzen beeld van zes vooraanstaande burgers van Calais die in 1347 hun leven aan de Engelse koning wilden schenken in ruil voor het sparen van hun stad. Vooral de compositie van dit beeld heb ik bewonderd: de personen staan los van elkaar, elk in een eigen gemoedstoestand, maar vormen met zessen toch ook weer een krachtig geheel.
Wanneer je verschillende elementen aan één wand wilt hangen dan blijft het beeld het rustigste door ditzelfde effect na te streven: hang de elementen zo dicht bij elkaar dat ze samen een geheel vormen. Probeer uit hoe ver ze daarvoor van elkaar af moeten hangen. Daar is geen vaste afstand voor te noemen want het is afhankelijk van de grootte van de wand en de grootte van de op te hangen elementen. Maar gelukkig is het duidelijk te zien: begin met de elementen dicht bij elkaar te plaatsen en schuif ze dan steeds verder uit elkaar. Plotseling is er dan een punt waarbij je zegt: nu hebben de elementen geen relatie meer met elkaar. Deze afstand moet je dus niet overschrijden.

Compositie

De compositie van de verschillende elementen is een lastig onderdeel. Je kunt ze naast elkaar hangen (de bovenzijde, de onderzijde of het midden van de onderdelen uitlijnen). Of boven elkaar (links, rechts of midden uitlijnen). Maar je kunt er ook een vrije compositie van maken. Probeer dat uit en zoek in ieder geval drie opties. Leg ze alledrie vast met een foto, want je herinnert ze je later niet meer exact. Alle composities hebben een andere totaalvorm en laten dus een andere vorm eromheen vrij op de wand. Vergeet zeker niet deze contravorm bij het geheel te bekijken!

En een grote verzameling ?

Ans mailde me dat ze een grote verzameling merklappen heeft die ze graag een plaatsje wil geven.
We praten hier nu dus niet meer over enkele onderdelen ophangen maar over een grote hoeveelheid.
Bij zo’n grote verzameling wordt het al snel te druk. Enkele tips om het geheel zo rustig mogelijk te houden zijn:

  • Vul een gehele wand. (Dus van boven tot onder.)
  • Kies een wand die niet in een verblijfsruimte zit en waar geen (of heel weinig) meubels in staan. Bijvoorbeeld de wand naast een trap of een wand in een hal.
  • Rangschik de verzameling op kleur en maak mooie kleurovergangen.
  • Geef de wand (de contravorm) een kleur die afwijkt van de andere wanden en die de verzameling ondersteunt.

Allemaal dezelfde lijsten of allemaal dezelfde paspartouts vind ik niet nodig. En voorbeeld met blauwe passe partouts vind je bij de afbeeldingen op mijn Pinterest-pagina. Dit vestigt de aandacht meer op de lijsten dan op de inhoud van de lijsten: de verzameling zelf.

Niets

Uit bovenstaande zou je bijna kunnen gaan denken dat je overal iets aan de muur moet hangen om het “gezellig” te maken. Echter in een ruimtelijk ontwerp (zoals je huis is) speelt een compositie in drie dimensies. Daardoor kan het juist ook heel mooi en krachtig zijn om op (enkele) wanden niets te hangen! Zoek naar een drie-dimensionaal evenwicht!!! En wees zuinig met dingen ophangen!

Kortom

Het ophangen van elementen aan de wanden vergt een bepaalde manier van kijken die je moet oefenen, maar die ook weer niet zo moeilijk is als je bovenstaande tips gebruikt! Kijk eens naar de foto’s van mijn projecten ter inspiratie. Je kunt ook mijn Pinterest-pagina “Ophangen” bekijken!
Ik ben erg benieuwd wat jij gaat toepassen van bovenstaande tips of heb je al toegepast? Meld het in het commentaarveld hieronder!